De Ferghana Vallei is een vruchtbaar gebied tussen de Alay bergketen in het zuiden en de Tien Shan bergen in het noorden, en op veel plaatsen in de vallei kun je beide bergketens zien.
De Russen probeerden zoveel katoen te verbouwen als ze konden, omdat dat goed geld opbracht (maar het is niet zo goed voor het milieu), maar gelukkig groeit er ook nog een hoop fruit en groente. De mensen zijn hier serieuzer in de beleving van hun godsdienst (Islam) dan in de hoofdstad Tashkent. Terwijl een groot deel van de vrouwen, met name de jonge vrouwen, in Tashkent geregeld in minirok de straat op gaat, zijn de vrouwen hier gehuld in lange, zij het kleurrijke, jurken, en hebben ze vaak het hoofd bedekt.
De Ferhana Vallei als geheel wordt gedeeld door Oezbekistan, Kirgiziëen Tajikistan. De grenzen zijn niet altijd helemaal duidelijk en soms passeer je, op weg van een Oezbeekse stad naar een andere, tweemaal de grens.

Het meanderen van de grenzen binnen de vallei heeft ook aanleiding gegeven tot het ontstaan van Oezbeekse enclaves in Kirgizië, zoals Sokh en Shakhimardon. Shakhimardon ligt op 50 kilometer van de grens en op 1500 meter hoogte. Je kunt leuke appartementjes huren (wel heel "basic") en van daar met een kabelbaantje naar boven gaan, om het witte en het blauwe meer te zien. De naam van het blauwe meer in het Oezbeeks is "Kok-Sub", en omdat het woord kok zowel blauw als groen betekent (kok choy is groene thee) zeggen mensen ook wel het "groene meer". Gedurende je reis naar boven zie je opeens dieren in de bergen, maar net als je daar heel enthousiast van wordt, valt het je op dat ze wel erg stil staan. Het zijn dan ook standbeelden van onder andere een steenbok, middenin een totaal verlaten land.

Shakh-i-mardon in het Perzisch betekent "Koning van de mannen"; men zegt dat Ali, de schoonzoon van de profeet Mohammed, hier zijn laatste rustplaats heeft gevonden en Moslims komen wel hiernaartoe voor bedevaart.
In 1920 werden de toenmalige moskee en mausoleum door de Russen verbrand; de Russen zagen liever niet dat de bevolking moslim was. Na de Oezbeekse onafhankelijkheid in 1991 werd er opnieuw een klein grafmonument gebouwd.
In 1998 brak een stuk van een gletsjer af, hetgeen een grote overstroming veroorzaakte. Een groot deel van de enclave werd weggespoeld en veel mensen verloren hun leven. Er zijn nog restanten van deze overstroming te zien, vooral onder de kabelbaan, waar het lijkt rotsen geregend te hebben. De Alay bergen zijn mooi en imposant. Het is een jong gebergte en daarom hoog en met spitse pieken; sommige bergen zijn meer dan 4000 meter hoog. Het weer kan er binnen 5 minuten totaal omslaan.
In de Fergana Vallei worden veel mooie dingen gemakt. In Margilan staat een zijdefabriek, waar zijde met de hand gesponnen en geweven wordt. Het wordt met bossen tegelijk geverfd, meestal in natuurlijke kleuren, en wordt vaak verwerkt tot het bekende Atlaszijde. Veel mensen denken dat Margilan een voorstad is van Ferghana-stad, maar het bestaat al heel lang. Waar Fergana pas in 1877 werd gebouwd, bestaat Margilan al tweeduizend jaar. Iemand vertelde mij dat Ferghana (Farhona) in het Perzisch "Stad van de Prostituees" betekent, omdat de Russen hier hun betaalde liefde haalden.
Rishtan, een plaats iets verder naar het oosten, is beroemd om zijn keramiek. Er wonen verschillende "meesters", die nu met hun zonen werken en die de kunst al van vele generaties geërfd hebben. Ze gebruiken veel blauwe en groene kleuren op een witte ondergrond, terwijl de keramiek uit Samarkand en Bukhara meer geel en rood zijn. Ook handgemaakte messen uit de Ferghana Vallei zijn beroemd.
In de Ferghana Vallei vind je niet zo veel historische monumenten als op de Zijderoute.  Een van de weinige paleizen staat in Kokand, de stad die vroeger de hoofdstad was van het Kokand Khanaat en het paleis (links op de foto) was dan ook het stulpje van de Khan. Het heeft 7 omheinde tuinen en 113 kamers. Het zou een leuk hotel kunnen worden, vooral daar alle andere hotels in Kokand de naam hotel niet verdienen, maar ik geloof niet dat dat in de planning zit. Er is een harem waar alle concubines van de Khan sliepen. Zijn moeder was Kirgizische van origine, en sliep altijd in een yurt (Kirgizische tent) in het midden van een van de tuinen.